Grandpipe CTP borularının rijitlik sınıfı, yanda tanımlanmış üç rijitlik sınıfından seçilir. Rijitlik sınıfı, EI/D³ olarak tanımlanan, N/m² (Pa) biriminden borunun minimum başlangıç spesifik rijitliğidir.
Rijitlik sınıfı iki parametreye göre belirlenir. Bunlar (1) doğal toprak, dolgu tipi ve döşeme derinliğini içeren döşeme koşulları (2) negatif basınç (eğer oluşuyorsa)'tır. Doğal toprak karakteristikleri, ASTM D1586 standardı penetrasyo testine göre incelenmektedir.
Dolgu toprak tipleri, en ekonomik döşemeyi sağlayacak şekilde tablolarda geniş olarak tanımlanmıştır. Pek çok örnekte, doğal kanal toprağı boru dolgu malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Standart kanal inşaatı göz önünde bulundurularak, 300 mm ve üstü çaplarda % 5 uzun dönem defleksiyonu, daha düşük çaplarda % 4 uzun dönem defleksiyonu esas alınarak altı farklı toprak grubu için tablolar verilmiştir.
Boruların rijitlik sınıflarının berlienmesinde ikinci parametre negatif basınçtır. Negatif basınç olması durumunda farklı negatif basınçlar için oluşan rijitlik sınıfları aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Grandpipe CTP borularının uzun ömür ve iyi performans özellikleri ancak boruların doğru taşınması ve döşenmesi ile mümkün olur. Burada, işin sahibi, mühendis ve müteahhit tarafından özellikle iyi anlaşılması gereken nokta, CTP boruların önerilen döşeme prosedürlerinin eksiksiz uygulanması durumunda (yataklama ve dolgu malzemesi) hiçbir problemin yaşanmayacağıdır.
Mühendislik çalışmaları ve tecrübeler sonucunda, sıkıştırılmış granüler malzemenin ideal bir CTP boru döşeme dolgusu olduğu tespit edilmiştir. Boru ve sıkıştırma malzemesi beraberce yüksek performanslı boru toprak sistemi oluştururlar. Döşeme talimatlarını tam olarak uygulamak için, Grandpipe Saha Departmanına başvurabilirsiniz.
CTP boruların döşenmesinde genel olarak kullanılan iki döşeme tipi aşağıda açıklanmıştır.
-Döşeme Tipi 1
>Dikkatlice yatak oluşturma
>Uygun sıkıştırma düzeyinde, uygun dolgu malzemesi ile boru alt kısmında 300 mm dolgu yapılması
Not: Basınçsız boru hatlarında 300 mm'ye kadar yapılan sıkıştırma işlemine gerek yoktur.
-Döşeme Tipi 2
>Boru çapının % 60'ı kadar, özel dolgu malzemesi sıkıştırılarak yataklama yapılması.
>Boru çapının % 60'ı kadar yataklama yaptıktan sonra boru alt noktasından 300 mm üste kadar dolgu yapılması ve sıkıştırılması. Minimum 1.4 MPa toprak modül sağlanması gerekmektedir.
Not 1: Döşeme Tipi 2 küçük çaplı borular için uygulanamaz.
Not 2: Döşeme Tipi 2 yüksek trafik yükleri için uygun değildir.
Alternatif döşeme tipleri olarak, daha geniş hendek açılması, kazık çakılması, toprak stabilizasyonu, jeotekstil malzemelerin kullanımı sayılabilir. Farklı çözüm önerileri için Grandpipe ile görüşülebilir.
Grandpipe CTP boruları, pek çok farklı uygulama için kullanılabilir. Bunların arasında yerüstü, sualtı, hendeksiz ve eğimli uygulamalar sayılabilir. Bu tip uygulamalar standart yer altı boru döşemesinden daha fazla dikkat ve ön planlama gerektirir. Bu konuların Grandpipe ile görüşülmesi tavsiye edilir.
Hendek her zaman boruyu yerleştirmek ve dolgu malzemesini yeterli miktarda sıkıştırmak için ve doğru şekilde boruyu desteklemek için yeteri miktarda geniş olmalıdır. Bu broşürde verilen çizelgelerde borunun anma çapının 1.75 katı kadar hendek genişliği önerilmektedir. Genişlik borunun anma çapının 1.5 katına kadar düşürülebilir. Ancak gömme parametreleri etkilenebilir. Eğer şartlarınız bu konuda sizi değişiklik yapmak durumunda bırakıyorsa, mutlaka Grandpipe uzmanlarına danışınız.
Doğru seçilmiş malzeme ile yapılan yataklama boruyu uniform ve sürekli olarak desteklemelidir.
- Altlık (Dolgu) Malzemeleri
Tatmin edici bir boru – toprak sistemi kurmak için, doğru dolgu malzemesi kullanılmalıdır. İri taneli topraklar yataklama ve boru bölgesi dolgu malzemesi olarak kullanılabilir. Talimatların izin verdiği ölçüde doğal toprağın dolgu olarak kullanılması durumunda, malzemelerin taş parçası, toprak öbekleri, debri, donmuş ve organik malzeme içermemelidir. Aşağıdaki tablo, kabul edilebilir dolgu topraklarının açıklanmasını vermektedir.
- Standart Hendek Tip Kesitler
Tipik bir CTP boru hendek detayı aşağıdaki şekilde verilmektedir:
A boyutu minimum 0.75 DN/2'dir.
> Hendeğin alt kısmında kayalık ve sert bölgeler mevcutsa, boyuna eşit destekleme yapabilmek için yataklama tabakasının derinliği arttırılmalıdır.
> A boyutu sıkıştırma ekipmanlarının doğru şekilde kullanılması için gerekli genişlikte olmalıdır.
- Döşenen Boruların Kontrolü
Her bir borunun döşenmesi sonrasında, çaptaki meydana gelen düşey değişimler mutlaka kontrol edilmelidir. Grandpipe CTP boruları ile bu prosedür hızlı ve kolaydır.
- Döşeme Sonrası Düşey Sehim
İzin verilen maksimum başlangıç düşey sehim miktarları aşağıdaki gibidir.
Boruların izin verilen maksimum sehim miktarı 300 mm ve daha büyük çaplar için % 5, daha küçük çaplar için % 4'tür. Bu değerler tüm rijitlik sınıflar için geçerlidir. Boruda meydana gelecek çıkıntılar, düzleşmelere izin verilmez.
Sürekli trafik yüklerine karşılık gerekli olan dolgu malzemeleri aşağıda verilmiştir.
16 barın üstünde tanımlanan yüksek basınçlar için daha derin kazıların yapılması gerekmektedir. DN 300 mm ve üstü için minimum 1.2 m ve küçük çaplar için minimum 0.8 m derinlik olmalıdır.
Döşeme esnasında üstü henüz kapanmamış boruların ıslak ortamda hareket etmesini önlemek için en az anma çapının 0.75'i kadar toprak örtüsüne ihtiyaç vardır (kuru toprak yoğunluğu 1900 kg/m3 olmalıdır.). Alternatif olarak, boruların sabitlenerek döşenmesi düşünülebilir. Sabitleme için 25 mm genişliğinde 4.0 m aralıklarla düz kuşaklar kullanılabilir. Bununla ilgili detaylı bilgiler için Grandpipe'ya danışınız.
- Bağlantılarda Açısal Sapma
Kaplin bağlantıları ASTM D 4161 ve ISO 8639'a göre teste tabi tutulmuştur. Her bir kaplin bağlantısı için maksimum açısal sapma birleştirilmiş olan iki borunun eksenlerinde meydana gelen değişiklik tabloda verilen değerleri aşmamalıdır. Borular doğru bir hat boyunca döşenmelidir, fakat aynı hat çizgisinde kalmak koşuluyla şekilde görüldüğü gibi açısal sapmaya müsaade edilebilir.
Boru sistemi 16 bar'ın üzerinde bir basınç altında çalışacaksa, izin verilen açısal sapma aşağıdaki tablodaki değerlere göre azaltılmalıdır.
Su koçu ya da su koçu darbesi, boru sisteminin akış hızında basınçtaki ani düşüş ya da artış ile ortaya ani değişikliklerdir. Bu tip ani değişikliklerin doğal sonucu olarak, vanaların ani kapanıp açılması, pompaların ani başlayıp durmasından dolayı enerji olumsuzlukları ortaya çıkar. Su koçu basıncının oluşmasına neden olan en önemli faktörler, akış hızındaki değişim, hızdaki değişimin ivmesi, suyun sıkışma oranı, borunun çevresel yöndeki rijitliği ve boru sistemin fiziksel yerleşimidir.
CTP borularda beklenen su koçu basıncı, aynı koşullarda çelik ve düktil borulardakinin % 50 'sidir.
CTP borulardaki mümkün su darbesi basıncı anma basıncının yaklaşık % 40'dır.
Örnek bir hesaplama,
.jpg)
